Zespół aspergera to forma zaburzeń rozwojowych, która jest klasyfikowana jako odmiana autyzmu. Głównym objawem posiadania przez chorego zespołu aspergera jest zaburzenie większości funkcji społecznych, występowaniu trudności we współżyciu społecznym.
Charakterystycznym dla zespołu aspergera jest rozwijanie przez chorego określonej grupy zainteresowań, najczęściej są to np. informatyka, programowanie.
Z powodu częstego występowania zespołu aspergera wśród osób obeznanych w świecie informatyki zespół aspergera jest uznawany jako "choroba hakerów". Zespół aspergera jest postrzegany jako łagodniejsza odmiana autyzmu, ludzie chorujący na "aspergera" są często szanowani w swojej grupie społecznej zawdzięczając to np. szerokiej wiedzy w swojej dziedzinie zainteresowań. W grupie osób objętych zespołem aspergera częstość wielkich osiągnięć zawodowych jest o wiele większa, niestety osoby te płacą za to mniejszym powodzeniem w życiu społecznym.
Zespół Aspergera, syndrom Aspergera (ang. Asperger's Syndrome, AS) - całościowe zaburzenie rozwoju mieszczące się w spektrum autyzmu.
Zaburzenie to obejmuje przede wszystkim upośledzenie umiejętności społecznych, trudności w akceptowaniu zmian, ograniczoną elastyczność myślenia przy braku upośledzenia umysłowego oraz szczególnie pochłaniające, obsesyjne zainteresowania, natomiast rozwój mowy oraz rozwój poznawczy przebiega bardziej prawidłowo w porównaniu do autyzmu dziecięcego. Głównymi kryteriami różnicującymi ZA od autyzmu głębokiego są: brak opóźnienia rozwoju mowy i innych istotnych jej zaburzeń uniemożliwiających logiczną komunikację, prawidłowy rozwój poznawczy.
Ludzie z tym zaburzeniem przypominają osoby z autyzmem dziecięcym pod tym względem, że od wczesnego dzieciństwa występuje u nich ten sam rodzaj upośledzeń (jednak w dużo łagodniejszej postaci). W stosunku do głębokiego autyzmu wyróżniają się o wiele bardziej prawidłowym rozwojem mowy i lepszą adaptacją społeczną, zaś z powodu swych niezwykłych zainteresowań łagodniejsze przypadki częściej uchodzą za ekscentryków niż ludzi o zaburzonej osobowości.
Granice zespołu Aspergera są bardzo nieostre, pokrewne zaburzenia to m.in. autyzm wysokofunkcjonujący; upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się a także zaburzeń emocjonalnych jak reaktywne zaburzenie przywiązania, ADHD i wiele innych rzadkich zespołów - ich prawidłowa diagnoza i rozróżnianie mogą sprawiać problemy w wielu indywidualnych przypadkach. Dlatego nierzadko, potocznie określa się mianem zespołu Aspergera wszystkie relatywnie łagodne zaburzenia rozwoju, gdzie głównym problemem jest nieumiejętność nawiązywania kontaktów społecznych.
Jako najbardziej obiektywne określa się kryteria Gillbergów z 1989 obejmujące aspekty, które nie zostały wymienione w DSM-IV czy ICD-10, przede wszystkim zaburzenia mowy i języka (opóźniony rozwój, powierzchownie perfekcyjny język ekspresyjny, sztywna i pedantyczna mowa, nietypowa prozodia i charakterystyka głosu, uszkodzenie zdolności rozumienia języka - przede wszystkim znaczeń przenośnych i ukrytych). Są one bardziej obiektywne i pomagają odróżnić ZA od np. zaburzeń osobowości czy emocji. Może się zdarzyć, że osoba spełniająca warunki opisane w DSM-IV czy ICD-10 nie spełni kryteriów Gillbergów, zwłaszcza pod względem zaburzeń w rozwoju języka (co najmniej trzy z wymienionych są konieczne do potwierdzenia diagnozy ZA.
Przez wiele lat trwała dyskusja w kręgach naukowych, czy zespół Aspergera jest osobnym zaburzeniem, czy też należy go traktować jako łagodniejszą formę autyzmu, jednak wiele badań pokazało różnicę pomiędzy tymi dwoma schorzeniami, co ostatecznie dało odzwierciedlenie we współczesnych klasyfikacjach chorób.